Historia Oddziału TNBSP w Bielsku-Białej

Na podstawie uchwały Rady Głównej Towarzystwa Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich z 6 marca 1993 roku w sprawie powołania Oddziału Towarzystwa w Bielsku-Białej nasze koleżanki: Jadwiga Biłocha, Alicja Krzeszowska i Magdalena Szczecińska otrzymały pełnomocnictwo do zwołania walnego zebrania inicjującego powstanie oddziału. Odbyło się 13 maja tego samego roku. Prezesem Oddziału została Magdalena Szczecińska nauczyciel bibliotekarz Zespołu Szkół Gastronomicznych w Bielsku-Białej, doradca metodyczny do spraw bibliotek szkolnych, wiceprezes Rady Głównej TNBSP, obecnie Honorowy Członek TNBSP. Oddział zarejestrowano decyzją Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Wojewódzkiego w Bielsku-Białej. Tak powstał najliczniejszy wówczas oddział w Polsce liczący 27 członków.
Od tego dnia, aż po czas nam współczesny, Oddział w Bielsku-Białej działa nieprzerwanie. Mamy piątą Radę Oddziału, trzecią siedzibę, na koncie organizację ponad 280 form różnorodnych zajęć, w których wzięło udział prawie 2500 osób. Obecnie zrzeszamy około 40 nauczycieli bibliotekarzy. W kwietniu 1996 roku powstało Bielskie Koło Użytkowników Mola,a jego cele i założenia, które realizuje po dzień dzisiejszy to: - popularyzacja idei komputeryzacji bibliotek szkolnych;
- informacja o budowie, działaniu i zaletach pracy programu komputerowego dla bibliotek szkolnych - "MOL";
- wymiana doświadczeń placówek pracujących w oparciu o biblioteczne programy komputerowe;
- udzielanie informacji i porad bibliotekom komputeryzującym się na temat wdrażania oraz użytkowania programu "MOL";
- gromadzenie i udzielanie informacji na temat możliwości doskonalenia zawodowego nauczycieli bibliotekarzy w zakresie obsługi komputera.

W oparciu o tę inicjatywę pod koniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku skomputeryzowano kilkanaście bibliotek szkolnych na terenie całego regionu. Wzajemna pomoc i koleżeńskie szkolenia zastąpiły kosztowne kursy firmowe. Dziś wspólnie pokonujemy trudności związane z oprogramowaniem komputerowym i wdrażamy nowe technologie. Nasi członkowie wywodzą się ze szkół różnego typu, a łączy nas fakt, że praca jest naszą pasją. Jesteśmy otwarci na nowe wyzwania i ciągłe doskonalenie zawodowe. Choć problemy dnia powszedniego i specyfika środowiska w którym pracujemy nie szczędzi nam nowych trudnych wyzwań, to wspólnie staramy się im sprostać. Członkowie naszego Oddziału tworzą swoistą grupę wsparcia, wymieniamy swoje doświadczenia zawodowe, rozwiązujemy trudności pracy dydaktyczno-wychowawczej. Ponadto razem próbujemy wypracować strategie postępowania w trudnych sytuacjach specyficznych dla szkolnych bibliotek.
W 2003 roku powstała Sekcja Oddziału w Kozach, która umożliwiła skorzysta-nie z proponowanych zajęć szkoleniowych tym nauczycielom, którzy ze względu na dużą odległość lub problemy z dojazdem, nie mogli uczestniczyć w formach proponowanych w Bielsku-Białej. Organizujemy spotkania z politykami, przedstawicielami władz miejskich i oświatowych, zajęcia i warsztaty szkoleniowe, spotkania informacyjne i integracyjne, lekcje otwarte, zbiórki książek dla bibliotek na dawnych Kresach Wschodnich, wymiany międzybiblioteczne oraz wystawy. Nasi członkowie biorą udział w ogólnopolskich konferencjach naukowo - szkoleniowych, zgromadzeniach Delegatów TNBSP, spotkaniach z doradcami metodycznymi oraz targach książki. Organizujemy także wycieczki edukacyjne doskonalące naszą wiedzę i umiejętności. Odwiedzamy nowoczesne i zabytkowe książnice oraz interesujące historycznie miejsca, ważne dla rozwoju dziejów i kultury europejskiej. Zapraszamy do udziału w nich nie tylko naszych członków, ale i innych zainteresowanych nauczycieli i pracowników bibliotek różnych typów z naszego miasta i regionu. Zwiedziliśmy wspólnie Wadowice, Katowice, Kraków, Częstochowę, Warszawę, Wrocław, Poznań, Kórnik, Cieszyn, Lublin i Zamość, a także Lwów i Karwinę. Wyjazdy edukacyjne pozwoliły nam poszerzyć nie tylko wiedzę, doświadczenia, ale także poznać interesujących ludzi i miejsca. Wspólne wyjazdy pozwalają nam się lepiej zintegrować, wymienić spostrzeżenia, by później dobrze się rozumieć, współpracować i razem tworzyć nową jakość w naszej codziennej pracy.
To wzajemne poznanie i porozumienie zaowocowało między innymi współorganizacją u boku bibliotekarzy z Częstochowy cyklu corocznych spotkań na Forum Bibliotekarzy Województwa Śląskiego. Każdorazowo współorganizujemy Forum poprzez popularyzowania tej formy doskonalenia w środowisku oraz przygotowujemy referaty, w których podjęte zostały ważne tematy. Nasz Oddział miał zaszczyt zorganizować w Bielsku-Białej dwa z dziewięciu zjazdów bibliotekarzy placówek różnego typu. Proponując do rozważania tematy: Bibliotekarz: wychowawca, animator kultury informacyjnej oraz Biblioteka w środowisku społecznym, udało nam się każdorazowo gościć około 300 zainteresowanych osób. Od 2007 roku wraz z Zespołem Szkół Ogólnokształcących im. Armii Krajowej w Bielsku-Białej organizujemy dla dzieci i młodzieży wszystkich typów szkół, międzyszkolny konkurs "Bajarz Roku". Jego celem jest kształtowanie świadomego i wartościowego sposobu posługiwania się językiem oraz uświadamianie młodym ludziom, że "granice mego języka oznaczają granice mego świata." Podobną forma działalności naszego Oddziału jest organizowany od 2011 roku wspólnie z Gimnazjum nr 4 w Bielsku-Białej oraz Szkoła Podstawowa nr 13 w Bielsku-Białej międzyszkolny konkursu "Mistrz Pięknego Czytania". Celem konkursu jest rozwijanie potrzeb czytelniczych wśród uczniów, dbałość o kulturę słowa, kształcenie umiejętności pięknego czytania i rozumienia tekstu oraz stworzenie uczniom możliwość prezentowania własnych umiejętności.
W tym samym czasie zainicjowaliśmy inny międzyszkolny konkurs, który pozwala stymulować rozwój spostrzegawczości i umiejętności obserwacji wśród uczniów oraz doskonalenie umiejętności wyszukiwania i selekcji informacji na określony temat, a także umiejętności informatycznych poprzez zastosowanie różnych technik. Jest nim konkurs na projekt prezentacji multimedialnej, a uczniowie opracowywali takie tematy jak np. "Julian Tuwim i jego wiersze", "Zareklamuj swoją miejscowość", "Janusz Korczak - lekarz, pisarz, pedagog", "Mój ulubiony pisarz, poeta". Działania Oddziału są popularyzowane na stronie internetowej istniejącej od 2003 roku oraz w redagowanym przez nasz zespół Biuletynie Informacyjnym. Na łamach tego bezpłatnego wydawnictwa wymieniamy doświadczenia i informacje. Rejestrujemy wydarzenia, w których biorą udział nasi członkowie, scenariusze ciekawych zajęć, interesujące pomysły i innowacyjne rozwiązania.
Działania i priorytety, jakie nasz Oddział realizował w trakcie 20 lat istnienia i planuje na przyszłość to:
- Kontynuacja dotychczasowych działań;
- Organizacja wyjazdów edukacyjnych;
- Organizacja konkursów międzyszkolnych;
- Organizacja zajęć szkoleniowych zgodnych z potrzebami członków;
- Współpraca ze środowiskiem lokalnym (bibliotekami i innymi instytucjami);
- Działania wspierające rangę biblioteki szkolnej i status nauczyciela bibliotekarza.

Warto wspomnieć, że kolejne rocznice istnienia naszego Oddziału przynosiły ciekawe inicjatywy i działania. Obchody 20-lecia świętowaliśmy na XIV Festiwalu Nauki i Sztuki w Bielsku-Białej; ponadto została nagrana i wyemitowana audycja telewizyjna w TV Bielsko i w lokalnej rozgłośni radiowej.

25 rocznica istnienia TNBSP Oddział Bielsko-Biała przyniosła publikację pamiątkowego folderu oraz utworzenie nowej strony internetowej (która funkcjonuje do dziś). Nakręcony również został film promocyjny „Półkowniczki”, który w interesujący sposób pokazuje codzienną pracę bielskich bibliotekarek.

Inicjatywą, która mocno zapadła nam w pamięć, było również wznowienie wydania książki bielskiej pisarki Renaty Piątkowskiej „Baśń o tym, co się nad rzeką Białą dawniej wyprawiało”. We wrześniu 2018 r. Urząd Miejski w Bielsku-Białej zdecydował, że egzemplarze baśni trafią do bibliotek szkolnych w naszym mieście oraz będą nagrodami w konkursach organizowanych pod patronatem TNBSP.

W ostatnich latach do naszego kalendarza trafiły także imprezy integracyjne jak spotkania przy ognisku, wypady w góry oraz wyjazdy na koncerty do NOSPR w Katowicach. Pomagają nam się lepiej poznać, zrozumieć i wymienić doświadczeniami.

Systematycznie od ponad 10 lat spotykamy się także na arteterapeutycznych warsztatach manualnych "Kreatywny bibliotekarz", prowadzonych przez Katarzynę Urbaniec oraz zaproszonych gości.

W ostatnich latach bardzo prężnie rozwijała się współpraca naszego Oddziału z Miejskim Domem Kultury im. Wiktorii Kubisz. W 2019 r. współorganizowaliśmy ogólnopolską konferencję „Przewodnik Kulturalny czyli jak rozwijać kompetencje kulturowe dzieci i młodzieży. Możliwości działań oraz współpracy bibliotek szkolnych z instytucjami kultury”, która przeznaczona była dla nauczycieli bibliotekarzy, polonistów i wiedzy o kulturze oraz pracowników i animatorów kultury. Warto dodać, że gościliśmy nauczycieli z całej Polski, a o przebiegu konferencji, wykładach i warsztatach, które się odbyły, można również przeczytać na łamach „Nowej Biblioteki” Uniwersytetu Śląskiego (nr 1/2020).

Dwa lata później, w 2021 r., miała miejsce konferencja „Teatr, drama, literatura – możliwości, narzędzia i sposoby pracy z użytkownikami bibliotek szkolnych i instytucji kultury” i ona również okazała się potrzebnym oraz bardzo interesującym przedsięwzięciem. Poprzedził ją międzyszkolny konkurs plastyczny adresowany do uczniów szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz integracyjnych i specjalnych z terenu Bielska-Białej i regionu, który miał na celu: podkreślenie roli i wagi teatru w edukacji kulturalnej, popularyzowanie historii teatru, ćwiczenie umiejętności poszukiwania informacji i dokumentowania źródeł, rozwijanie kreatywności i plastycznych umiejętności uczniów i uświetnienie obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru. Prace konkursowe były tłem konferencyjnych obrad.

Pozostając w kręgu działań z bielską „Kubiszówką”, warto wspomnieć, że od lat współpracujemy również z tą placówką podczas organizacji „Młodzieżowego Forum Językowego” w ramach projektu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.

Okres pandemii, choć niełatwy dla nas wszystkich, był czasem licznych inicjatyw, choć oczywiście nie w formie stacjonarnej, lecz z wykorzystaniem narzędzi i możliwości komunikacji online. Aktywnie działaliśmy podczas zajęć „Kreatywny Bibliotekarz”, podnosiliśmy swoje kwalifikacje na zdalnych warsztatach, wykładach i konferencjach (m.in.: „Biblioterapia w zdalnym nauczaniu – formy, przeszkody, przykłady” oraz „Biblioterapia w nowoczesnym procesie edukacji, wychowania i terapii” Wandy Matras-Mastalerz czy „ Marka osobista nauczyciela bibliotekarza” Sandry Zenki). Wzięliśmy również udział w czterech spotkaniach „Warsztatów efektywnego czytania”, które przeprowadziła dr Małgorzata Gwadera z Uniwersytetu Śląskiego.

Rok 2023 przynosi 30-lecie istnienia bielskiego Oddziału TNBSP. To czas kolejnych inicjatyw oraz wyjścia do koleżanek i kolegów nie tylko z naszego miasta, ale i z całej Polski. Tym razem, we współpracy z Pedagogiczną Biblioteką Wojewódzką w Bielsku-Białej, pragniemy zaproponować konferencję „Od bibliotekarza do animatora kultury: przewodnik, powiernik, niepoprawny marzyciel?”, a wśród prelegentów znajdą się dr Marcin Karwowski, Wioletta Matusiak i Marcin Werla. Mamy także zamiar uczcić piękną rocznicę wydawnictwem okolicznościowym, w którym zaprezentujemy pasje, zainteresowania i sukcesy naszych członkiń oraz spotkać się z mieszkańcami naszego miasta podczas Festiwalu Nauki. Stoisko Oddziału zaproponuje uczestnikom festynu naukowego warsztaty plastyczne oraz teatru kamishibai, głośne czytanie, konkurs literacko plastyczny i zgadywanki.

Mocno wierzymy, że kolejne lata przyniosą wiele ciekawych przedsięwzięć, inicjatyw, spotkań, którymi podzielimy się z Państwem.

Opracowanie:

Romana Bulanda-Frączkiewicz

Agnieszka Mędrzak-Sikora 

Katarzyna Urbaniec

KALENDARIUM DZIAŁALNOŚCI

ODDZIAŁU TNBSP W BIELSKU-BIAŁEJ 1993-2013